Otizm Hakkında Merak Edilenler

Otizmi neden daha sık duymaya başladık?

Sadece 20 yıl önce otizmin toplumun %0,5'inin altında görülen görece nadir bir durum olduğu düşünülmekteydi. Buna karşın, günümüzde sıklığı %1,5 ile %3,5 arasında saptanmaktadır. Bu artışta en önemli rolü otizmin daha iyi tanınmasının oynadığı düşünülmektedir. Ancak sıklığında gerçek bir artışın yaşandığı ile ilgili şüpheler de giderek artmaktadır.

Otizm neden kaynaklanıyor?

Günümüzde otizm riskini arttıran 1000 kadar ayrı gen saptanmıştır. Bu genlerin doğrudan etkiler yanı sıra bazı epigenetik (çevrenin geni etkilemesi) etkileşimler ile rahatsızlığa yol açtığı düşünülmektedir. Yüksek ebeveynlik yaşı en iyi bilinen çevresel risk faktörü iken, obesite, çevre kirliliği, gebelik döneminde yoğun stres ve gebelik sürerken kullanılan bazı ilaçlar gibi faktörlerin de rolü olabilecegine yönelik bazı kanıtlar vardır.

Otizmin nedeni ile ilgili neden bu kadar farklı fikir var? Barsak geçirgenliği, ağır metaller, aşılar, besinler, fazla TV izleme otizme neden olabilir mi?

Tıp tarihinde bir hastalığın nedeni tam olarak aydınlatılamadığında hep farklı hipotezler ortaya atılmıştır. Aşılar ile otizm arasında bir ilişki olmadığı net olarak ortaya konulmuştur. Nörobilimin bugün geldiği noktada, otizm üzerine çalışan en önemli bilim insanlarınca ve ana akım modern tıpta diğer hipotezler fazla kabul görmemektedir. Ayrıca bu hipotezleri destekleyen yeterli veri yoktur. Buna karşın, topluma olan etkileri de göz önüne alınarak araştırılmaya devam edilmektedir.

Otizmin tanısı nasıl koyulur?

Tıbbın diğer dallarında olduğu gibi otizm tanısı da alanında uzmanlaşmış hekimlerce konulur. İnsan beyni ve beynimizde sosyal etkileşim ve iletişimi sağlayan sistemler çok karmaşık olduğu için özellikle bebeklik ve küçük çocukluk döneminde ya da belirti şiddeti hafif olgularda tanı koymak uzun ve kapsamlı bir eğitim ve deneyim gerektirmektedir. Otizm tanısında altın standart yöntemler ADOS ya da ADI-R adı verilen klinik görüşme araçları zemininde yapılan görüşmeler olsa da, klinisyenin bilgi ve deneyimi en önemli faktördür. Otizm tanısı koymayı sağlayan bir labaratuvar yöntemi henüz bulunmamaktadır.